Opieka nad seniorem to zadanie wymagające wiele zaangażowania i pełne wyzwań. Jednym z nich jest zaspokajanie potrzeb podopiecznych w momencie, gdy choroba utrudnia komunikację. Nieocenionym wsparciem są wówczas pomoce do komunikacji z osobami starszymi i terapii zaburzeń mowy, którym poświęcony jest ten artykuł.
Komunikacja z osobami starszymi jest ważnym aspektem opieki. Wiele chorób negatywnie wpływa na zdolności porozumiewania się seniora z otoczeniem. Aby zminimalizować trudności, warto wspierać go w werbalizowaniu najważniejszych potrzeb, na przykład poprzez alternatywne metody porozumiewania się i codzienne ćwiczenia. Kontakt seniora z otoczeniem przekłada się na większą samodzielność i zapewnia poczucie godnej starości. A to wiąże się z poprawą jakości życia osób starszych. Po jakie pomoce do komunikacji z osobami starszymi warto sięgnąć? Jak wspierać seniora podczas terapii zaburzeń mowy? Oto pięć propozycji.
Tablice i plansze komunikacyjne – pomoc przy posiłku
Tablice komunikacyjne są niezwykle przydatnymi pomocami dla seniorów mających trudności z mówieniem, czy to z powodu zaburzeń mowy, afazji, po udarze, czy innych problemów związanych z komunikacją. Aby ułatwić seniorowi spożywanie posiłku, sięgnij po Podkładkę do komunikacji podczas jedzenia. Na takiej podkładce umieszczone są symbole i słowa, które prezentują różne potrzeby, np. „Potrzebuję więcej czasu”, „Poproszę o mniejsze kawałki”. Wystarczy, że osoba starsza wskaże odpowiednie pole, a opiekun będzie orientował się, co chce mu przekazać senior. To proste i skuteczne rozwiązanie sprawdzi się w domu opieki i DPS. Używanie podkładki zwiększy samodzielność i zmniejszy frustrację spowodowaną niemożliwością sygnalizowania swoich potrzeb.
Opaski komunikacyjne – proste pomoce do komunikacji z seniorami
Osoby po udarze lub cierpiące na choroby skutkujące utratą zdolności mowy często potrzebują wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności. Niemożliwość werbalizacji słów nie oznacza jednak, że skazane są one na niezrozumienie. Bardzo praktycznym rozwiązaniem jest opaska komunikacyjna. Silikonową opaskę zakłada się na nadgarstek, dzięki czemu senior ma ją zawsze przy sobie. Narysowane na niej symbole pomagają zrozumieć podopiecznego. W razie potrzeby senior pokazuje palcem odpowiedni symboli i już wiadomo, co chce przekazać. W sklepie Senior Lux znajdziesz zarówno opaski ułatwiające wyrażanie potrzeb, jak i opaski ułatwiające wyrażanie emocji. Warto po nie sięgnąć i być stale w kontakcie z seniorem. Taka pozawerbalna komunikacja znacznie ułatwi opiekę.
Zeszyty ćwiczeń do pracy z seniorem z zaburzeniami mowy
Dużym wsparciem terapeutów i opiekunów są wydawnictwa z zestawami zadań usprawniającymi komunikację. Propozycją wartą uwagi jest publikacja Afazja – odbudowa komunikacji. Ćwiczenia językowe. Stanowi ona komplet złożony z kilku zeszytów ćwiczeń przygotowanych przez Reginę Panaś, autorkę z dużym doświadczeniem w pracy z pacjentami z afazją. Zadania są dostosowane do różnych poziomów kompetencji językowej pacjentów, zatem niezależnie od zaawansowania komunikacyjnych trudności, każdy opiekun i terapeuta może znaleźć odpowiednie zadania do pracy nad poprawą umiejętności językowych seniora.
Materiał ćwiczeniowy zawarty w tych zeszytach jest nie tylko przydatny w odbudowie zdolności językowych, ale także przy wzmacnianiu pamięci i koncentracji. Codzienna praca z zeszytami ćwiczeń to nieocenione wsparcie dla tych, którzy starają się przywrócić kontakt językowy z osobami cierpiącymi na afazję lub choroby neurodegeneracyjne.
Krzyżówki? Jak najbardziej!
Dobrym pomysłem na stymulowanie osób z afazją jest rozwiązywanie krzyżówek. Ta forma aktywności łączy w sobie zalety terapii i animacji czasu wolnego. Pamiętaj jednak, aby materiały do zajęć były dostosowane do możliwości, potrzeb i zaawansowania choroby. Śmiało możesz sięgnąć po zeszyty ćwiczeń Ewy Krajny. Przygotowała ona publikację Krzyżówki. Co to? Kto to? z myślą o wszystkich, którzy na skutek choroby lub upadku stracili zdolność swobodnego komunikowania się. Znajdziesz w niej krzyżówki pomocne przy aktualizowaniu pojęć zgodnych w formie i treści z wzorcem językowym. Lekka rozrywkowa forma książki to doskonała okazja do pracy indywidualnej i samodzielnej, z którą każdy sobie poradzi. To wzmacnia wiarę we własne możliwości osób starszych i mobilizuje do dalszej pracy.
Zobacz także: Co robić na zajęciach z seniorami? Cz. 3. Stymulacja mowy seniora
Gry i zabawy w terapii mowy
Usprawnianie zaburzeń mowy jest procesem czasochłonnymi i często żmudnym. Aby senior nie czuł znużenia pracą i chętnie wykonywał codzienne ćwiczenia, warto zaproponować mu zajęcia w formie gier i zabaw. Szczególnie można polecić zestawy ćwiczeń marki Petra. Zestaw Sylaby będzie ogromnym wsparciem w pracy z seniorem cierpiącym na choroby otępienne, afazję oraz po udarze. Dzięki niemu można wykonać 6 ćwiczeń – zarówno indywidualnie, jak i grupowo. Połączenie walorów edukacyjnych i rozrywkowych sprawi, że senior chętnie będzie po nie sięgał.
Podsumowanie
Zaspokojenie potrzeb seniora jest podstawą właściwej opieki. Nie jest to zadanie łatwe w przypadku zaburzeń mowy, ale odpowiednie pomoce do komunikacji z osobami starszymi znacznie ułatwiają zrozumienie potrzeb. Warto zaopatrzyć się w różnego rodzaju pomoce, takie jak opaska lub plansza komunikacyjna, stale zachęcać do podejmowania ćwiczeń, rozwiązywania krzyżówek. W swojej pracy sięgaj też jak najczęściej po gry i zabawy terapeutyczne, by codziennie poprawiać komunikację i jakość życia swoich podopiecznych.
Barbara Górnicka-Naszkiewicz
