Co robić na zajęciach z seniorami? Cz.2. Trening motoryki małej

Co robić na zajęciach z seniorami? – tym razem w odpowiedzi na to pytanie proponujemy trening motoryki małej. Dobra sprawność rąk jest podstawą samodzielności każdej osoby starszej. Podpowiadamy, jak ją ćwiczyć i jakie pomoce terapeutyczne mogą wesprzeć warsztat terapii zajęciowej.

Trening motoryki małej seniora

Pod pojęciem treningu motoryki małej seniora kryje się wykonywanie różnych czynności, które mają prowadzić do angażowania palców i dłoni. Wraz z wiekiem umiejętności manualne człowieka spadają, dlatego ćwiczenia tego typu odgrywają u podopiecznych domów opieki szczególną rolę. Precyzyjne ruchy są przecież konieczne podczas wielu czynności samoobsługowych, takich jak ubieranie się, wiązanie butów i zapinanie guzików.

Dla osób po przebytych chorobach lub aktualnie zmagających się z różnego rodzaju ograniczeniami zdrowotnymi trening motoryki małej jest szansą na niezależność i samodzielność. Sprawne ręce są priorytetem w zachowaniu dobrostanu seniora, dlatego warto je stymulować.

Precyzja ruchów dłoni, ćwiczenie ich zręczności, rozluźnienie napięcia mięśniowego rąk, czynności chwytno-manipulacyjne, zaciskanie pięści – wszystkie te aktywności wymagają koncentracji i skupienia. Aby tego typu aktywizacja seniorów nie była dla seniorów nużąca, warto wykorzystać odpowiednie pomoce terapeutyczne. Należy jednak pamiętać, że do właściwego funkcjonowania motoryki małej potrzebna jest ogólna sprawność ruchowa. Precyzja dłoni zależna jest bowiem nie tylko od jej sprawności, ale także od motoryki dużej koordynującej szyję, plecy i ramiona.

Co robić na zajęciach z seniorami? Propozycje na trening motoryki małej na terapii zajęciowej

Aby trening motoryki małej seniora był skuteczny, należy uwzględnić w nim nacisk na kontrolowane ruchy rąk, precyzję w chwytaniu przedmiotów oraz świadome manipulowanie nimi, a także rozwijanie koordynacji ręka-oko. Możliwości ćwiczeń dłoni i palców jest wiele, warto jednak znać te najważniejsze i regularnie je stosować.

Ćwiczenia stolikowe motoryki małej seniorów

Sprawność dłoni i palców mogą podtrzymywać czynności wykonywane podczas siedzenia przy stole. Sprawdzą się tu różnego rodzaju sznurowanki, czyli gotowe pomoce terapeutyczne służące do przeplatania sznurków według instrukcji. Taka aktywność nie tylko ćwiczy precyzję palców, ale również trenuje umysł, koordynację wzrokowo-ruchową i uczy cierpliwości. Jest też doskonałym pomysłem na rozwój twórczości i dobrą zabawę w przypadku, gdy wybierzesz przeplatanki z motywem artystycznym, takie jak Kwiat lotosu, Śnieżynka, lub Parzenica podhalańska. Możesz również zaproponować kolorowanki, dzięki którym osoby starsze będą miały możliwość rozwoju grafomotoryki.

Zobacz także: Kolorowanki dla seniorów. Którą wybrać?

Przy stole warto zaproponować również manipulowanie piaskiem dynamicznym, który się przyjemnie przesypuje, ale nie rozsypuje i nie brudzi. Zabawa piaskiem doskonale uspokaja oraz jest dla seniorów ciekawym doświadczeniem. Podobne wyciszające działanie wykazują klocki sensoryczne.

Gry i tablice zręcznościowe dla seniorów

Gdy nie masz pomysłu, co robić na zajęciach z seniorami, sięgnij po gry zręcznościowe. Aktywnym towarzysko seniorom przypadną do gustu piłkarzyki, bilard lub Jenga. Trening zdolności manualnych możesz również przeprowadzić za pomocą tablicy zręcznościowej imitującej codzienne czynności, takie jak zapinanie zamka, sznurowanie czy zapinanie guzików. Dużą popularnością cieszą się również przeplatanki sensoryczne z kolorowymi koralikami i rurkami. Zręczność palców i precyzję ruchów świetnie wyćwiczy także nawlekanie.

Pomoce terapeutyczne Montessori dla seniorów

Do ćwiczeń motoryki małej przygotowano wiele pomocy terapeutycznych Montessori. Na przykład Układanka – kolorowe kulki, liczby cyfry daje możliwość manipulowania przedmiotami nie tylko ręką, ale także przy pomocy wędki, łyżki, szczypców lub pałeczki. Aktywizacja seniorów może polegać na dopasowaniu elementów do otworów, sortowaniu ich, powtarzaniu wzorów i sekwencji, przekładaniu do miejsca docelowego. Regularne ćwiczenia pozwalają na doskonalenie precyzji ruchów, ale również uczą koncentracji i cierpliwości. Podobne działanie osiągniesz wykorzystując  mozaiki.

Zobacz także: Mozaika geometryczna. 7 propozycji zajęć

Trening z piłką sensoryczną dla seniorów

Małe piłeczki sensoryczne są nieodzownym elementem rehabilitacji ręki. Przydadzą się również w profilaktyce i zachowaniu sprawności manualnych u każdego podopiecznego DPS oraz w prywatnym domu opieki. Systematyczna praca palców, dłoni i całej ręki aktywizuje mięśnie i ścięgna, a poruszanie piłką w różne strony stymuluje układ nerwowy i mięśniowy. Wyraziste kolory i różnorodna struktura piłek pobudzają receptory czuciowe. To dobry trening, ale również sposób na stres. Antystresowo działają również zabawki Pop it – push bubble. Wciskanie wypustek rozładowuje napięcie i relaksuje.

Podsumowanie

Gdy zastanawiasz się, co robić na zajęciach z seniorami, zaproponuj trening motoryki małej. Każda aktywność ręki to krok w stronę samodzielności seniora, która ma ogromny wpływ na jego dobrostan. Jeśli dobierzesz do tego odpowiednie pomoce terapeutyczne, aktywizacja osób starszych będzie nie tylko korzystna dla zdrowia, ale i przyjemna.

Fot. freepik.com

Barbara Górnicka-Naszkiewicz